امامت جماعت یا پیشنمازی جماعت؟

✍️✍️✍️از پیشنمازی تا امامت
محوریت مسجد در جامعه اسلامی چیزی است که همه جامعه شناسان مسلمان ، اسلام شناسان حقیقی و محققین تمدن سازی به دنبال آن هستند ولی اگر به این نکته توجه شود که ارزش مسجد به امام آن است توجه ها به جای معطوف شدن به برنامه ریزی های فضایی صرف انسان سازی خواهد شد.
قرآن کریم پس از این که به ابراهیم (ع) می فرماید : انی جاعلک للناس اماما جلوتر که می رود می فرماید : اتخذوا من مقام ابراهیم مصلی... هرچند این آیه مظلوم واقع شده و فقط جزء ایات الاحکام حج به کار می رود ولی اگر بعد از آیه امامت ابراهیم هرجا نام مبارک ایشان ذکر شده معادل آن یعنی امام را بگذاریم از بسیاری از ایات درباره ابراهیم رمز گشایی می شود و مقام امامت و وظایف و شئون او روشن می گردد.
تا وقتی روحانیون مساجد به معنای حقیقی کلمه امام جماعت نباشند و عملا به پیشنماز بودن اکتفا کنند ، ائمه جمعه فقط خطیب جمعه باشند نه امام جمعه (کلمه قرآنی جمعه : به ضم جیم و ضم میم یعنی اجتماع و جامعه) هنوز مساجد ما کلیسا است نه مسجد بنا بر این روی یک مشترک لفظی بحث می کنیم که نتیجه ای ندارد.
تفاوت یک پیشنماز با یک امام این است که امام در تفکر و رفتار طوری است که مردم نه تنها در مسجد که در جامعه اطراف مسجد در کوچه و خیابان به او اقتدا می کنند یعنی مسجد محل اقتدا برای نماز است و جامعه محل اقتدا در تفکر و عقیده و رفتار...و این راهی ندارد جز الگو بودن عملی امام... چه امام یک مسجد و چه امام جماعت یک شهر (امام جمعه) و چه امام جماعت یک کشور و جهان اسلام یعنی امام امت...
بنا بر این تمام روش هایی که بدون در نظر گرفتن این مبنا به دنبال محوریت مسجد هستند محکوم به شکست خواهند بود چه کسانی که فکر می کنند با معماری ویژه و مساجد مجلل می توانند آن را محور قرار دهند و چه کسانی که فکر می کنند اگر خدمات اجتماعی را به مسجد ببریم محور می شود و چه افرادی که فکر می کنند مثلا اگر شهرسازی طوری باشد که مثل قدیم مسجد وسط بازار باشد و یا مرکز تردد مردم خود به خود مسجد محور می شود...
البته این به معنای توقف نیست که تا این نتیجه حاصل نشده است دست روی دست بگذاریم خیر... ضعفهای امام جماعت با اجتماع مسلمین جبران می شود چون هر کس مسجدی واقعی باید امام  جامعه کوچک تحت تاثیر خود باشد از خانواده تا محیط کار تا بازار و دوستان و آشنایان... که این امامت خفیف هم از طریق الگو بودن خود شخص اتفاق می افتد و این مساله باید به شکلی رواج یابد که مردم عادی و عموم مردم  واقعا مسجدی ها را واجد شرایط خاصی به لحاظ اخلاق ، علم ، دیانت و صداقت بدانند که اگر این طور شد این امام های جوامع کوچک می توانند به مسجد هویت و محوریت بدهند...
بنا بر این برای محوریت مسجد راهی جز انسان سازی و تربیت نداریم که همان هم به گفته قرآن کریم در مسجد اتفاق می افتد : لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ ﴿۱۰۸﴾. پس تا مسجد مرکز انسان سازی نشود محوریت پیدا نمی کند...